آب پشت سد سفید رود امسال کاهش یافته و مشکلات آب در حوزه کشاورزی استان گیلان جدی است.
اگر مدیریت مناسب مصرف آب و الگوی بهینه مصرف رعایت نشود ممکن است امید برخی از کشاورزان به یاس تبدیل شود.
مهمترین و موثر ترین روش برای مقابله با بحران کمبود آب افزایش راندمان کاربرد آب یا توان تولید و یا به عبارت ساده تر افزایش مقدار تولید به ازای مصرف یک واحد از نهاده های کشاورزی است. آب مهمترین عامل در کشاورزی و دارای اهمیت بسیار زیاد و حیاتی در تولید برنج است.
با توجه به افزایش سرانه مصرف آب در کشور، محدودیت منابع آبی، افزایش جمعیت، نیاز روزافزون کشور به امنیت غذایی و پائین بودن راندمان آبیاری در مزارع، بازنگری روش های آبیاری امری اجتناب ناپذیر بوده و در این زمینه هرگونه تلاش در بخش کشاورزی به عنوان بزرگترین مصرف کننده آب و به ویژه زراعت برنج به عنوان پرمصرف ترین گیاه و رایج ترین کشت در شمال کشور که بیش از ۷۵ درصد سطح زیر کشت برنج کشور را تشکیل می دهد، قابل توجه است.
برنج از یک سو به سبب قرارگیری در رده محصولات استراتژیک و از سوی دیگر وابسته بودن اقتصاد بخش قابل توجهی از جمعیت ساکن در مناطق شمالی کشور به کشت این محصول، نیازمند مدیریت جدید در زمینه آبیاری است.
آب مهمترین عامل در کشاورزی و دارای اهمیت بسیار زیاد و حیاتی در تولید برنج است
به گفته مسئولان آب منطقه ای گیلان مشکل کم آبی امسال در بخش کشاورزی جدی است در صورت مدیریت نکردن مصرف آب ممکن است برخی کشاورزان با مشکل کم آبی و از بین رفتن محصولاتشان مواجه شوند.
با توجه به اهمیت موضوع خبرنگار خبرگزاری مهر به میان کشاورزان و مسئولان رفته و نظر و دیدگاه آنان را در این زمینه جویا شده است.
یک کشاورز خشکبیجاری به مهر می گوید: مشکلات کم آبی در این منطقه جدی است می طلبد مسئولان به این مهم توجهی ویژه داشته باشند.
علی محمودی افزود: اقتصاد مردم گیلان به ویژه بخش خشکبیجار شهرستان رشت متکی به زراعت برنج است.
وی تاکید کرد: توجه به بخش کشاورزی و حمایت جدی از کشاورزان موجب دلگرمی آنان و در نتیجه افزایش تولیدات کشاورزی خواهد شد.
این کشاورز برنجکار خشکبیجاری با اشاره به نامگذاری سال ” اقتصاد و فرهنگ ” گفت: امسال مسئولان باید تمام تلاش خود را برای توسعه اقتصادی استان به کار بندند تا بتوانند گام هایی استوار برای ایجاد اشتغال با حمایت از کشاورزی که مهمترین منبع درآمدی مردم منطقه است، بردارند.
وی ادامه داد: گیلان از نظر منابع آب از ظرفیت بسیار بالایی برخوردار است اما به دلیل نبود تاسیسات مطمئن آبی، سالانه آب رودخانه های استان روانه دریا می شود و کشاورزان استان برای تامین آب زراعی خود با مشکلات سهمگین مواجه می شوند.
شالیکار از شهرستان لنگرود به مهر می گوید: کشاورزان با مشکل شدید کم آبی مواجه هستند مسئولان به داد این قشر سختکوش برسند.
رجبعلی امامی افزود: کم آبی اغلب اراضی شالیزاری لنگرود را به شدت تهدید می کند، برای جلوگیری از بروز خسارت به کشاورزان باید تمهیدات مناسبی اندیشیده شود.
وی اظهارداشت: با توجه به شرایط کنونی و امکان بروز خشکسالی در استان باید با آگاهی بخشی به کشاورزان، زمینه های ارتقای مبحث بیمه خشکسالی را فراهم و استقبال کشاورزان در این بخش را نیز افزایش داد.
این شالیکار شرق گیلان ادامه می دهد: مدیریت تامین منابع آب باید در دستور کار مسئولان قرار گیرد تا کشاورزان شاهد بروز خساراتی جبران ناپذیر در این بخش نباشند.
کم آبی اغلب اراضی شالیزاری گیلان را به شدت تهدید می کند
به هر حال از ظاهر سرسبز و درختان آراسته، جنگل های پرپشت و هوای پر باران استان های شمالی کشور چنین به نظر می رسد که در این نواحی مشکل کمبود آب برای کشاورزی و آبیاری وجود ندارد و تولید محصولات زراعی با حداکثر راندمان و کیفیت صورت می گیرد.
در حالی که عدم تطابق زمانی بارش ها با فصل کشت، عدم توزیع و پراکنش مناسب آن، سیلاب های مخرب، هرز رفتن آب رودخانه ها و ریزش آنها به دریا قبل از استفاده بهینه برای مصارف کشاورزی باعث بروز حجم عظیمی از مشکلات و گرفتاری ها شده که کشاورزی منطقه را به شدت تحت الشعاع قرار داده است.
گیلان نیز که از استان های شمالی کشور است که به دلیل کمبود ریزش های جوی، نبود تطابق زمانی بارش با نیاز آبی گیاه، عدم توسعه زیر ساختی ذخیره و جمع آوری آب های سطحی و سایر موارد در بیشتر سال ها کشاورزان با مشکل کم آبی دست و پنجه نرم می کند.
با توجه با اینکه در اکثر زمین های زراعی این استان برنج کشت می شود و این گیاه نسبت به بقیه محصولات زراعی به آب بیشتری نیاز دارد این امر باعث شده که کشاورزان برنج کار گیلانی با مشکلاتی مانند کاهش عملکرد، کاهش درآمد، کاهش سطح زیر کشت و غیره مواجه شوند.
مدیر عامل آب منطقه ای گیلان در این باره می گوید: با آبگذاری دوباره کانال ها افزون بر ۲۸۵ میلیون متر مکعب آب از نخستین روز رهاسازی آب سد سفید رود تاکنون وارد شبکه آبیاری شده است.
سیف الله آقابیگی افزود: آغاز رهاسازی آب سفیدرود از ششم اردیبهشت ماه سال جاری و نخستین نوبت قطع آب نیز در بیست و هفتم اردیبهشت ماه به مدت سه روز بوده است.
وی افزود: بر اساس آخرین گزارش سازمان جهاد کشاورزی تاکنون افزون بر ۸۵ درصد از اراضی استان نشاکاری شده و امید است کشاورزان سختکوش و عزیز گیلانی نشا ۱۵ درصد شالیزارها را طی نوبت بندی جاری به اتمام برسانند.
مدیر عامل آب منطقه ای گیلان رودی آب سد سفیدرود در سال جاری را نسبت به سال گذشته کمتر دانست و گفت: ورودی سد سفیدرود در حال حاضر ۵۴ متر مکعب بر ثانیه، در مدت مشابه سال گذشته ۶۵ متر مکعب بر ثانیه و در مدت مشابه سال ۱۳۹۱ حجم ورودی ۱۸۵ متر مکعب بر ثانیه بوده است.
وی بیان داشت: تاکنون افزون بر هزار و ۵۸۹ کیلومتر از انهار اصلی، رودخانه ها و زهکشی های استان لایروبی شده است.
آقابیگی افزود: هم اکنون ۳۹۴ سردهنه خاکی استان نیز برای آبیاری شالیزارها به طور کامل بازسازی شده است.
وی تصریح کرد: بیش از ۹۸ درصد از ایستگاه های پمپاژ آب متعلق به آب منطقه ای و همچنین تعدادی از ایستگاه های پمپاژ آب متعلق به جهاد کشاورزی استان نیز سرویس و وارد مدار شده اند.
مدیر عامل آب منطقه ای گیلان در خصوص سرویس و نگهداری چاه های آب استان هم اظهار داشت: از ۲۵۵ حلقه چاه آب متعلق به آب منطقه ای ۲۴۹ حلقه چاه به طور کامل سرویس شده و شش حلقه باقی مانده به زودی وارد مدار خواهد شد.
وی همچنین وجود آب بندان های استان را در تامین آب کشاورزی مهم دانست و گفت: هزار و ۱۳۵ پهنه آب بندان تحت مالکیت دولت به حجم افزون بر ۵۰ میلیون متر مکعب آبگیری شده است.
آقابیگی وسعت مجموع شالیزارهای گیلان را ۲۳۰ هزار هکتار عنوان کرد و افزود: افزون بر ۱۷۰ هزار هکتار از این شالیزارها آبخور سد سفیدرود و بقیه شالیزارها آبخور رودخانه های داخلی استان هستند.
کم آبی خسارت های قابل ملاحظه ای به اقتصاد کشاورزی استان وارد می سازد
وی اشاره کرد: برای انتقال و توزیع آب سد سفیدرود به شالیزارهای تحت پوشش در استان افزون بر چهار هزار کیلومتر از کانال های اصلی درجه یک و درجه دو متعلق به آب منطقه ای وجود دارد.
آقابیگی تسریع در تخصیص اعتبار پروژه های تامین آب استان را بسیار حیاتی دانست و اظهار داشت: برای تکمیل پروژه های تامین آب استان باید اعتبارات مکفی در این جهت تخصیص داده شود.
وی ضمن اشاره به کاهش حجم آب سد سفیدرود نسبت به مدت مشابه سال گذشته گفت: با توجه به آب موجود سد سفیدرود، کشاورزان از تمامی منابع آبی موجود استفاده بهینه داشته باشند.
مدیر عامل آب منطقه ای گیلان همچنین از کشاورزان خواست با ماموران آب این شرکت و آب سواران نهایت همکاری را داشته باشند.
وی اذعان داشت: زارعان چاه ها و ایستگاه های پمپاژ خویش را وارد مدار کرده و انهار فرعی شالیزارها را برای کاهش اتلاف آب لایروبی و پاکسازی کنند.
آقابیگی در ادامه به سد لاستیکی دهنه سر آستانه اشرفیه اشاره کرد و گفت: این سد که در ۳۰ کیلومتری این شهرستان و بر روی رودخانه سید علی اکبری در حال احداث است تاکنون ۶۷ درصد پیشرفت فیزیکی داشته و طبق برنامه ریزی های انجام گرفته در صورت تامین اعتبار لازم طی شش ماه آینده به بهره برداری خواهد رسید.
وی افزود: با احداث این سد که مخزن آن ۳۵۰ هزار متر مکعب گنجایش دارد ضمن تنظیم سالیانه آب به میزان یک میلیون متر مکعب افزون بر هزار هکتار از اراضی شالیکاری منطقه دهنه سر آستانه اشرفیه از آب مطمئن کشاورزی برخوردار خواهد شد.
مدیر عامل آب منطقه ای گیلان اظهارداشت: مبلغ برآورد اولیه اجرای این پروژه مهم در منطقه دهنه سر افزون بر ۳۴ میلیارد ریال است که از محل اعتبارات آب این شرکت هزینه می شود.
وی اذعان داشت: همزمان با فصل آبیاری و کشاورزی اقدامات همچون بازسازی و تعمیر ۷۸ حلقه چاه عمیق و نیمه عمیق مربوط به آب منطقه ای و یا با مالکیت خصوصی، بازسازی و بهره برداری از تمامی ۱۰۱ سردهنه آب کشاورزی منطقه، لایروبی انهار آب کشاورزی به طول ۸۵ کیلومتر، آبگیری ۲۷۵ هکتار از آب بندان های موجود در منطقه و آماده سازی و بهره برداری از تعداد ۹ ایستگاه پمپاژ آب کشاورزی از سوی آب منطقه ای گیلان در شهرستان های تالش و آستارا انجام شد.
آقا بیگی افزود: این اقدامات با هدف استفاده از تمامی ظرفیت های آبی و آبرسانی بهینه به مزارع شالیکاری منطقه تالش و آستارا از سوی امور منابع آب غرب دور شرکت سهامی آب منطقه ای گیلان انجام گرفته است.
وی تصریح کرد: اقدامات صورت گرفته در راستای آبرسانی افزون بر ۲۰ هزار هکتار از اراضی شالیکاری منطقه تالش و آستارا انجام شده است.
یک متر از اراضی شالیزاری در گیلان به دلیل کم آبی نباید بدون کشت بماند
استاندار گیلان نیز با بیان اینکه اهمیت شالیزارهای گیلان برکسی پوشیده نیست، گفت: برنج در استان از لحاظ کیفیت مقام نخست و از لحاظ کمیت مقام دوم را در کشور به خود اختصاص داده که این خود نشان از اهمیت این محصول مهم و استراتژیک است.
محمد علی نجفی افزود: در بخش برنج باید حرکت جمعی بیش از پیش از سوی مسئولان امر شکل گیرد تا بتوان از مظلومیت این محصول مهم و استراتژیک کاهید.
وی اظهار داشت: باتوجه به وجود ۲۳۰ هزار هکتار اراضی شالیزاری برنج در استان متاسفانه در این بخش همگان شاهد مظلومیت هایی هستند که مسئولان باید نسبت به این مهم اهتمام بیشتری داشته باشند.
استاندار گیلان گفت: بخش قابل توجهی از اشتغال در بخش کشاورزی و برنج استان وجود دارد که باید مسئولان امر نسبت به این مهم توجهی ویژه داشته باشند.
وی با بیان اینکه به یقین با حضور فرمانداران و تمامی مسئولان امر سال زارعی پیشرو را با موفقیت پشت سرخواهیم گذاشت، افزود: با مدیریت صحیح آب نباید اجازه داد حتی یک متر از اراضی شالیزاری کشاورزانی که به مسئولان اعتماد کردند به دلیل کم آبی بدون کشت بماند.
نجفی با بیان اینکه مسئولان باید فضایی را مهیا کنند تا کشاورزان عزیز بدون دغدغه، نگرانی و با آرامش خاطر وارد مزارع شالیزاری خود شوند، اظهارداشت: مدیران با تدبیر مدیریت صحیح، برنامه ریزی اصولی، حضور جدی و شبانه روزی سال زارعی خوب و بدون دغدغه ای را برای کشاورزان مهیا کنند و نباید اجازه داد کشاورزان عزیز کمترین ضرری را متحمل شوند.
وی در ادامه از کشاورزان خواست که همچنان با مسئولان جهاد کشاورزی و آب منطقه ای استان تعامل و همکاری داشته تا شاهد مشکلات کمتری باشند.
استاندار گیلان گفت: میزان آب پشت سد سفیدرود امسال کمتر از سال گذشته است اما با صرفه جویی و مدیریت صحیح منابع می توان از بروز مشکلات در بخش کشاورزی جلوگیری کرد.
وی تاکید کرد: استفاده از آب بندان ها و منابع آب طبیعی به ویژه استفاده از باران بسیار در رفع مشکل کم آبی تاثیرگذار است که باید مورد توجه قرار گیرد.
نجفی تصریح کرد: با همکاری و تعاملی که در بخش های مختلف استان به ویژه جهاد کشاورزی و آب منطقه ای وجود دارد، آرامش خوبی در استان و بخصوص میان کشاورزان ایجاد خواهد شد.
لزوم تدوین برنامه زمان بندی مراحل کشت برنج برای سال زراعی آینده
وی همچنین از تدوین برنامه زمان بندی مراحل کشت برنج برای سال زراعی آینده به منظور افزایش تولید و مدیریت مصرف آب خبر داد و گفت: هر حرکت و اقدامی که در بخش های اقتصادی و کشاورزی استان می خواهد صورت گیرد باید دارای برنامه، مزیت نسبی و بهره وری اقتصادی باشد.
استاندار گیلان با بیان اینکه همه کارها و اقدامات در استان باید از روی طرح و برنامه مدون و منظم انجام شود، افزود: فضای مدیریتی استان برای همیاری، همکاری و توسعه آماده است و در سال ۹۳ باید عزم ملی و مدیریت جهادی را به ظهور رساند و بیانات و منویات رهبری معظم انقلاب و سیاست های دولت تدبیر و امید را سرلوحه کارها قرار داد.
وی تاکید کرد: همه باید در خدمت کشاورزان سخت کوش و پرتلاشی باشند که با مشقت های فراوان در شکوفایی اقتصاد استان نقش مهمی برعهده دارند.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی گیلان هم با بیان اینکه سه درصد تولیدات کشاورزی کشور در استان تولید می شود، گفت: برنامه محوری تقویت محصولات کشاورزی به ویژه برنج در حال تدوین است.
علیرضا شعبان نژاد افزود: برای کاهش تلفات آب زراعی کشت همزمان کشاورزان، رعایت تقویم زراعی، تقلیل عمق شخم، لایروبی انهار بین مزارع بصورت مستمر، پوشش بتنی انها و سایر موارد بسیار حائز اهمیت است.
مدیر عامل شرکت بهره برداری شبکه های آبیاری و زهکشی گیلان در این باره می گوید: نیاز آبی اراضی شالیزاری استان سه میلیارد و ۱۰۰ میلیون متر مکعب در سال است.
محمد عیسی چیتی افزود: گیلان دارای ۲۳۸ هزار هکتار شالیزار بوده که دوره آبگذاری این اراضی از اردیبهشت تا مرداد ماه است.
وی تصریح کرد: علاوه بر این سه هزار و ۵۰۰ هکتار استخر پرورش ماهی در استان وجود دارد که باید به موقع آب مورد نیاز این استخرها نیز در طول سال تامین شود.
مدیرعامل شرکت بهره برداری شبکه های آبیاری و زهکشی گیلان از وجود ۲۲ هزار هکتار اراضی سنتی آبخور در داخل شبکه آبیاری سد سفید خبر داد و گفت: امسال هم در حوزه آبریز سد سفید رود و هم در حوزه داخلی استان شرایط کم آبی بسیار جدی است.
وی در ادامه با اعلام اینکه بارندگی موثر در گیلان از فروردین تا مرداد ماه است، افزود: بارش به هنگام نقش مهم در رونق کشاورزی استان دارد.
چیتی همچنین با بیان اینکه در حال حاضر ۸۵ درصد ارقام زیر کشت برنج در استان میان زودرس، ۵ درصد زودرس و ۱۰ درصد دیر رس است، بیان داشت: ارقام زودرس نیاز به آب کمتری دارند.
۴۵۰۰ کیلومتر انهار بین مزارع در گیلان وجود دارد
مدیر عامل شرکت بهره برداری شبکه های آبیاری و زهکشی گیلان از وجود چهار هزار و ۵۰۰ کیلومتر نهر بین مزارع در استان خبرداد و یادآورشد: انهار بین مزارع باعث تلفات آب که باید در کوتاه ترین زمان ممکن لایروبی شود.
به گزارش خبرنگار مهر، کشاورزان با تغییر الگوی مصرف و صرفه جویی آب کشاورزی می توانند از بروز کم آبی جلوگیری و افزایش محصولات را داشته باشند.
انتهای پیام/مهر
