نماز جمعه آیینی عبادی – سیاسی است که موجب گردهمایی امت اسلامی می شود و امامان جمعه از طریق تریبون آن، به تحلیل اخبار و مسائل روز دنیا می پردازند.
این آیین عبادی- سیاسی در ۳۰ شهر و بخش گیلان هم برگزار می شود، اما نمازگزاران این استان فقط در یک مصلا- در مرکز استان – نماز جمعه می خوانند.
در آستارا – سیاهکل – تالش – رودبار – صومعه سرا و پره سر رضوانشهر مساجد جامع شهر توسعه یافته و نماز جمعه در آنها برگزار و در دیگر شهرها هم نماز جمعه در مساجد اقامه می شود.
براساس اعلام دفتر نمایندگی شورای سیاستگزاری ائمه جمعه گیلان ۴ مصلا در شهرهای بندرانزلی با مساحت۷ هزار و ۵۰۰ مترمربع، شفت حدود ۳هزار متر مربع، لنگرود ۷هزار متر مربع و فومن با مساحت ۴ هزار متر مربع در دست ساخت است.
براساس اعلام این دفتر، آغاز ساخت مصلاهای انزلی، شفت و لنگرود به ترتیب به ۳۱ ،۷ و ۲سال پیش برمی گردد. زمین مصلای فومن هم در دهه ۶۰ خریده شد اما اقدامات اولیه ساخت آن از امسال شروع شده است.
براساس همین گزارش، ساخت مصلاهای لنگرود و فومن درحال حاضرنیمه تعطیل است. بررسی ها نشان می دهد کمبود منابع مالی و تخصیص نیافتن به موقع اعتبارات، تملک اراضی و اشکال در طراحی های اولیه، از مهم ترین دلایل کندی ساخت مصلاها در گیلان است.
مسئول دفترنمایندگی شورای سیاستگزاری ائمه جمعه گیلان در گفتگو با خبرنگار واحد مرکزی خبر با اشاره به هزینه بربودن ساخت مصلاها گفت: تاکنون برای ساخت این ۴مصلا در گیلان حدود ۲میلیارد و ۵۶۰ میلیون تومان هزینه شده و برای اتمام آنها نیز به ۲۴میلیارد تومان دیگر نیاز است.
علی اسلامی نژاد که اساسی ترین مشکل ساخت مصلاها را در گیلان کمبود اعتبار می داند می گوید: شورای سیاستگزاری ائمه جمعه و منابع محلی- از جمله کمک های مردمی و اعتبارات استانداری- منابع تامین اعتبار ساخت مصلاهای گیلان است.
وی با گلایه از روند کند ساخت برخی از مصلاها در گیلان از جمله مصلای بندرانزلی گفت: از آنجا که ساخت مصلاها جزو طرح های دولتی نیست زمان مشخصی برای اجرای آنها هم تعیین نشده است و با این روند بودجه دهی، ساخت این ۴ مصلا تا ۱۰ سال دیگر ادامه خواهد داشت.
مسئول دفتر نمایندگی شورای سیاستگزاری ائمه جمعه گیلان می گوید: این مصلاهای در دست ساخت، علاوه بر اینکه مکانی برای برپایی نمازجمعه هستند، کارکرد فرهنگی هم دارند و قراراست از آنها به عنوان مجتمع فرهنگی، کانون قرآن و مهر آدینه، سالن نمایشگاه، مجتمع مسکونی و تجاری و کتابخانه نیز استفاده شود.
علی اسلامی نژاد یکی دیگر از دلایل کندی اجرای طرح را تامین زمین و تملک اراضی می داند و می گوید: برای مثال ۱۲ نفر، ادعای مالکیت زمین های مصلای لنگرود را داشتند و حتی برخی از این متصرفان در این زمین ها واحد مسکونی هم ساخته بودند که پس از بررسی‌های قضایی، نادرستی ادعای این معارضان معلوم شد اما این امر حدود یک سال، درساخت این مصلا تاخیر ایجاد کرد .
وی اشکال در طراحی های اولیه را یکی دیگر از دلایل کندی ساخت مصلاها در گیلان عنوان کرد و افزود: طراحی اولیه مصلای انزلی اصولی نبوده و پیش بینی مالی و مدیریتی نیز برای آن نشده بود.
خبرنگارما در ادامه به سراغ امام جمعه بندرانزلی که ساخت مصلای شهرش روند طولانی تر و مشکلات بیشتری نسبت به ۳مصلای دیگر دارد رفت.
حجت الاسلام والمسلمین سید داود موسوی در گفتگو با خبرنگار ما با تایید مشکل طراحی اولیه و هم گون نبودن پیش بینی مالی باوسعت ۷هزار و۵۰۰ مترمربعی این طرح می گوید: قرارگاه خاتم الانبیاء سپاه از امسال مسئولیت ساخت مصلای بندرانزلی را برعهده گرفته است.
وی افزود: قرارگاه خاتم انبیا در نخستین گام، نقشه ی جامع اصلاح فاز اول و ساخت فاز دوم را با صرف هزینه ی حدود۱۰۰ میلیون تومانی تهیه ونقیصه طراحی این مصلا راحل کرده است.
به گفته حجت الاسلام والمسلمین سید داود موسوی، مرکز اجرای فرمان امام خمینی (ره) هم برای تکمیل این مصلا ۳میلیارد تومان اعتبار اختصاص داده که بزودی اولین چک ۵۰۰ میلیون تومانی آن وصول خواهد شد.
امام جمعه بندرانزلی پیش بینی کرد: مردم این شهرتا کمتر از ۲ سال دیگر نماز جمعه را در مصلای این شهر بخوانند.
از آنجا که بخشی از اعتبارات ساخت مصلاهای گیلان از سوی استانداری تامین می شود، معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری گیلان پاسخگوی چند سئوال خبرنگار واحد مرکزی خبر شد.
محمدآقاجانزاده می گوید: فقط درسال۸۷ از محل اعتبارات مصلاها ۶ میلیارد و۴۴۲ میلیون تومان تخصیص یافته است و امسال نیزتاکنون اعتباری ازاین محل ابلاغ نشده است.
وی افزود:دراین مدت استانداری برای ساخت و تکمیل این۴ مصلا از محل تملک دارایی های سرمایه ای و اعتبارات سفرهای ریاست جمهوری ۶ میلیارد و ۹۴۹ میلیون تومان در اختیار فرمانداری ها و اداره کل اوقاف و امور خیریه استان قرار داده است.
وی باتایید اختصاص رقم ناچیز اعتبارات تملک دارایی استان برای ساخت و تکمیل مصلاهای استان می گوید:این اعتبارات از محل اعتبار سرفصل فرهنگ وهنر استان است که باید براساس اولویت، بین طرح های مختلف این سرفصل تقسیم شود.
و اما درحالی که مسئول دفتر نمایندگی شورای سیاستگزاری ائمه جمعه گیلان کمک های مالی بیشتر اداره کل اوقاف و امورخیریه را در تسریع ساخت مصلاها در گیلان موثر می داند، مدیرکل اوقاف و امور خیریه گیلان بابیان اینکه اداره کل اوقاف و امورخیریه فقط اسناد هزینه ای را تایید و به مسئولان اجرایی مصلاها تحویل می دهد می گوید: اداره کل اوقاف وامورخیریه مجازبه استفاده از کمک های مردمی برای ساخت مصلاها نبوده و از محل این کمک ها فقط برای بازسازی بقاع متبرکه و مساجد استفاده می کند.
حجت الاسلام ولی عادلی خاطرنشان کرد: از سال ۸۶ تاکنون ۵۰۰ میلیون تومان اعتباری که از سوی استانداری برای ساخت و توسعه این ۴ مصلا به اداره کل اوقاف و امور خیریه استان اختصاص یافته، تاکنون ۱۶۰ میلیون تومان آن برای ساخت ۲ مصلای شفت و بندر انزلی هزینه شده و اعتبارات برای ساخت مصلاهای لنگرود و فومن نیز از ماه های آینده به تدریج جذب خواهد شد.
کوتاه سخن: مصلاها به عنوان مجتمع های فرهنگی – مذهبی نقش مهمی در گردهمایی قشرهای مختلف مردم برای برپایی نماز، بیان مسائل روز و نیز جبران کمبود فضاهای فرهنگی از جمله، کتابخانه، سالن اجتماعات، سالن نمایش فیلم، مجتمع تجاری، دانشکده علوم قرانی دارد.
بی شک برای استانی با سابقه فرهنگی و حضور سیاسی و اجتماعی چون گیلان زیبنده ی نیست که با وجود برپایی آیین عبادی سیاسی نماز جمعه در۳۰ شهر و بخش، فقط یک مصلای برای برگزاری نماز داشته باشد.
اگرچه برخی از دلایل تاخیر در ساخت ۴ مصلای گیلان مربوط به سال های دوراست اما به نظرمی رسد با تعیین متولی و مجری واحد، ساماندهی وظایف، نظارت برروند کار و نیز اختصاص اعتبارات ویژه روند ساخت آنها سرعت بیشتری بگیرد.
