گیلان ۲ هزار و ۵۰۰ روستا دارد که حدود ۵۰۰ روستای آن با توجه به شرایط آب و هوایی، مناظر چشم نواز، نوع معماری، جاذبه های بومی، بافت تاریخی و آداب و رسوم، صنایع دستی، غذاهای محلی و بازی های قدیمی، قابلیت جذب گردشگر دارد.
چندسالی است که ایجاد اقامتگاه های خانگی– توریستی در روستاهای گیلان روی دور افتاده وعلاوه بر رونق صنعت گردشگری، جان تازه ای به توسعه روستایی داده است.
براساس اعلام اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، گیلان دومین استان کشور به لحاظ تعداد اقامتگاه های خانگی– توریستی روستایی است.
بررسی ها نشان می دهد افزایش جذب وماندگاری مسافر، ایجاد اشتغال پایدار و رونق اقتصاد روستا، مهاجرت معکوس ازشهرها به روستاها،حفظ ومعرفی بافت، فرهنگ،آداب و رسوم وسبک زندگی روستاهای مختلف،ازمهمترین مزایای توسعه اقامتگاههای خانگی – توریستی درروستاهاست.
معاون گردشگری اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گیلان درگفتگو با خبرنگار واحد مرکزی خبر گفت: طرح مسافر کاشانه ( اقامتگاه های خانگی – توریستی یا خانه مسافرها) در گیلان، از سال ۷۶ و با هدف ایجاد امکانات رفاهی برای ماندگاری مسافر در مناطقی که قابلیت جذب گردشگر دارد، آغاز شد.
حمیدرضا آذر پور افزود: اقامت گردشگران در اقامتگاه های خانگی – توریستی روستایی، در دنیا به ویژه کشورهای آسیای شرقی به عنوان “پذیراییفامیلی” مرسوم بوده و در آن یک واحد اقامتی روستایی با حفظ ساختار سنتی و امکانات رفاهی مختص همان روستا، در اختیار گردشگران قرار می گیرد.
وی با اشاره به اینکه آمارهای رسمی، از وجود۵۰۶ اقامتگاه خانگی– توریستی روستایی شناسایی شده و مجاز گیلان حکایت دارد گفت:این درحالی است که براساس شواهد و برسی های میدانی، دست کم ۲هزار و ۵۰۰ اقامتگاه خانگی–توریستی در روستاهای مختلف گیلان به مسافران خدمات رفاهی ارائه می دهند اما هنوز زیر پوشش اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی وگردشگری قرار نگرفته اند که درصدد شناسایی وساماندهی آنها هستیم.
وی با اشاره به اینکه هزینه اقامت در این خانه‌ها معمولا کمتر از هتل‌ها، مسافرخانه ها و اقامتگاههای شهری است گفت:بیشتر مسافران وگردشگران برای فرار از هیاهوی زندگی شهری اقامت در روستا ها را ترجیح می دهند.
آذرپور با بیان اینکه نوروز امسال اقامت شب ۶ میلیون گردشگر درمجتمع های رفاهی و اقامتگاههای توریستی گیلان ثبت شد گفت:فقط ۱۷هزار نفر ازاین گردشگران در هتل ها،مجتمع ها و مهمانپذیرها اقامت داشته وحدود۵میلیون و۹۸۳ هزار نفر از آنها اقامتگاه های خانگی-توریستی در روستاها را انتخاب کرده اند.
این مقام مسئول بااشاره به اینکه ورودهرگردشگرداخلی به یک روستا به طور میانگین برای یک نفر و هر گردشگر خارجی برای۱۰نفر شغل ایجادمی کند گفت: اگرچه ایجاد اشتغال گردشگری در روستاها، به میزان توسعه و امکانات آن روستا بستگی دارد اما وجود اقامتگاههای خانگی–توریستی روستایی تا حدود زیادی به تحقق این امر کمک می کند .
آذرپوربابیان اینکه اهالی روستا می توانند در کنار دیگرفعالیت‌های خود ازجمله کشاورزی و دامپروری، با خانه هایی که تبدیل به اقامتگاه سنتی کرده اند،منبع درآمد دیگری برای خود دست و پا کنند گفت:ازطرفی روستاییان می توانند صنایع دستی،غذاهای محلی ومحصولات خود را در کنار این اقامتگاه های خانگی – توریستی به گردشگران بفروشند و به این ترتیب علاوه بر کسب درآمد، در وقت و هزینه رفت و آمد به شهرهم برای فروش محصولات خود، صرفه جویی کنند
اما معاون نظارت امور زیربنایی دفتر امور روستایی و شوراهای استانداری گیلان هم در گفتگو با خبرنگار واحد مرکزی خبر با اشاره به اینکه بر اساس سرشماری عمومی نفوس مسکن سال نود۹۸۳هزارو ۷۰۱ نفر از جمعیت ۲ میلیون و۴۸۰هزار و ۸۷۴ نفری گیلان ساکن روستاها هستند گفت: در سال۸۱ ، ۶۰ درصدجمعیت گیلان ساکن روستاها بوده و۴۰درصد دیگر درشهرها سکونت داشتند این درحالی است که این نسبت درسال۹۰– در کمتر از یک دهه- تقریبا برعکس شده و این امر حاکی از مهاجرت تدریجی روستاییان به شهرهاست.
عباس شمسی پور با بیان اینکه با وجود خدمات زیربنایی همچون راه، برق، آب وگاز در بسیاری از روستاها، به علت بیکاری، پایین بودن درآمد و قیمت زمینهای روستاییان، مهاجرت آنان به شهرها همچنان ادامه دارد گفت: البته با افزایش اقامتگاههای خانگی– توریستی و درپی آن بالا رفتن درآمد خانوارهای روستایی، روند مهاجرت در برخی روستاها درسالهای اخیر، کند تر شده است.
وی با اشاره به اینکه با باز شدن پای گردشگران به روستاها برای اقامت در اقامتگاههای خانگی- توریستی، قیمت زمین در این مناطق بطورمیانگین بین ۳تا۲۰برابر افزایش یافته افزود: برخی از روستاها هم کسانی که به شهرها مهاجرت کرده بودند، دوباره به روستاهایشان بازگشته و خانه های قدیمی خود را به عنوان اقامتگاههای خانگی- توریستی بازسازی کرده اند.
کارشناس مسئول واحدهای اقامتی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گیلان هم درگفتگو با خبرنگار واحد مرکزی خبربا اشاره به اینکه گردشگران ومسافران علاوه براستفاده از طبیعت بکر با اقامت درخانه مسافرهای روستایی، زندگی در روستا را برای مدت کوتاهی تجربه می کنند گفت :تهیه و تدارک غذاهای محلی در این اقامتگاهها برای گردشگران، بسیار جذاب بود و در کنار معرفی این غذاها، صنایع دستی هم به عنوان سوغات گیلان به آنان ارائه می شود.
طالب بزرگی می گوید: وجود چنین اقامتگاههای به مسافران روستاها فرصت می دهد تا درطول روز از بافت و مناطق مختلف روستا دیدن کرده و از نزدیک با آداب و رسوم، فرهنگ و سبک زندگی روستایی گیلان، آشنا شوند.
وی وجود ۳۰ تا ۳۵ دفتر خدمات مسافرتی– جهانگردی در ورودی شهرها برای معرفی گردشگران به اقامتگاههای مسافرتی، برگزاری دوره های توجیهی بخشداران و دهیاران برای توسعه خانه مسافرها- اعطای تسهیلات۱۰میلیون تومانی به متقاضیان،حذف مالیات واحتساب تعرفه خانگی مصرف انرژی به جای تعرفه تجاری را از مهم ترین سیاست های تشویقی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گیلان بر شمرد وگفت: ۱۵ ناظر نیز به صورت مستمر بر چگونگی ارائه خدمات در این واحدهای گردشگری نظارت می کنند.
اما تعدادی از صاحبان اقامتگاههای خانگی – توریستی روستایی در شهرستانهای فومن، بندرانزلی، رشت، لاهیجان، لنگرود و رودسر درگفتگو با خبرنگار ما اعلام کرده اند اگرچه با ایجاد خانه مسافر در روستاها، منبع درآمد جدیدی کسب کرده اند اما با مشکلاتی ازجمله فعالیت غیرمجاز برخی اقامتگاه ها،عدم نظارت کافی برارائه خدمات، نبود اتحادیه و کمبود سیاست های تشویقی و تنبیهی در این باره، در گیرند که امید می رود درآینده با برنامه ریزی مسئولان این مشکلات نیزمرتفع شود.
توسعه گردشگری روستاها که قابلیت های بکر و طبیعی بسیاری دارند،علاوه بر رونق صنعت گردشگری، با ایجاد اشتغال و افزایش درآمد خانوارهای روستایی، میتواند دریچه تازه ای به سوی توسعه روستاها باز کند، امری که با فرهنگ سازی، حمایت های بیشتر مسئولان وهمت خود روستاییان میسر خواهد شد.
