گیلان ۱۴ هزار و ۴۴ کیلومتر مربع وسعت و ۲ میلیون و ۴۸۰ هزار و ۸۷۴ نفر جمعیت دارد. این استان که فقط ۰/۹ درصد مساحت کل کشور را داراست، جزو استان های کوچکی است که تراکم جمعیت آن باتوجه به وسعتش، بالاست. گیلانی که با وجود داشتن توانمندی های قابل توجه در بخش کشاورزی و گردشگری و امکاناتی همچون منطقه آزاد تجاری – صنعتی انـزلی و خطوط هوایی–جاده ای، برای رسیدن به توسعه با موانع و چالش هایی روبروست. در کنار کمبود وتخصیص نیافتن اعتبارات ودر برخی موارد کم کاری مسئولان، کمبودزمین به مشکلی اساسی برای سرمایه گذاری و توسعه استان تبدیل شده است .
آنطور که پیداست تراکم بالای جمعیت در گیـلان (۱۷۱نفر در هر کیلومتر مربع)، ارزشمند بـودن زمین ها برای کشاورزی و وجود جنگل هـا و مـراتع در بخش زیادی از وسعت گیلان،از عوامل کمیـاب بـودن زمین بـرای تـوسعه فعالیت های اقتصادی وسرمایه گذاری در گیلان است.
رییس سازمان صنعت، معدن و تجارت گیلان در گفتگو با خبرنگار واحد مرکزی خبر کمبود زمین برای توسعه فعالیت های صنعتی را یکی از مهم ترین مشکلات پیش روی صنعت استان دانست و گفت: ارزشمند بودن زمین های گیلان برای کشاورزی و همچنین تراکم بـالای جمعیت، سبب شده سهم بخش صنعت از زمین های این استان، فقط به حدود ۳هزار هکتار محدود شود .
علی منتظری مساحت زمین هایی که دراختیـار شهرک های صنعتی گیلان قرار گرفته را هزارو۷۳۰ هکتار اعلام کرده و می گوید:این رقم درکشوربه طور میانگین ۳هزار و۱۲۰هکتار است.وی نیاز فعلی زمین برای توسعه فعالیت های صنعتی در گیلان را دست کم هزار هکتار عنوان کرد
رییس سازمان صنعت، معدن و تجارت گیلان بابیان اینکه گیلان۳۵ شهرک صنعتی فعال ودرحال آماده سازی دارد گفت:در این شهرک ها و در دیگر نقاط گیلان حدود ۲ هزار و۶۰۰ واحد صنعتی فعال است که۸۷ هزار نفر در آنها مشغول به کارند.
علی منتظری تعهدات بخش صنعت گیلان نسبت به ایجاد اشتغال را ۲۴ درصداعلام کرده ومی گوید:با تامین زمین های مورد نیازصنعت، درصورت مرتفع شدن مشکلات دیگری از جمله حذف بوروکراسی و تامین اعتبارات، می توانیم بیش از این تعهدات محول شده در استان شغل ایجاد کنیم .
وی می گوید:کمبود زمین در گیلان سبب شده برخی سرمایه گذارانِ ِطرح های بزرگ صنعتی، از جمله پتروشیمی لوشان،حدود ۵سال پس از تقاضا، اجرای طرح خود را عملیاتی و شروع به کار کنند.
گیلان با وجود داشتن بیش از هزار اثر تاریخی و فرهنگی ثبت شده در فهرست آثارملی، ۲۷۴ کیلومتر مرز آبی و سواحل زیبا، جنگل های انبوه،ییلاقات دل انگیز، آبشارها، ۵ تالاب، تنها موزه فضای باز ایران و ۳ موزه تاریخی و مردم شناسی، توانمندیهای قابل توجهی درصنعت گردشگری دارد اما مشکل کمبود زمین، روند توسعه این بخش را نیز بامعضلاتی رو برو کرده است.
معاون گردشگری اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گیلان در گفتگو با خبرنگار واحد مرکزی خبربا اشاره به جذب سالانه بطور میانگین حدود ۲۰ میلیون گردشگر در گیلان گفت:اگرچه این استان به لحاظ اقامت گردشگران در صدر استانهای گردشگرپذیر کشور قرار داشته وحدود هزارو ۲۰۰واحد اقامتی-گردشگری دارد اما قابلیت این استان گردشگرپذیر برای توسعه صنعت گردشگری بیش ازاینهاست.
حمیدرضا آذرپوربا اشاره به اینکه در۵سال گذشته تقاضای تامین۳۸۶هکتار زمین را برای توسعه فضاهای گردشگری به اموراراضی جهاد کشاورزی ومنابع طبیعی وآبخیزداری استان اعلام کرده ایم گفت:با تامین این مقدار زمین علاوه بر توسعه فضاهای گردشگری و افزایش درآمدهای این بخش، برای۱۱هزار و۲۰۰نفر هم شغل ایجاد می شود.
وی با اشاره به اینکه در۵سال گذشته، فقط ۸۶هکتار زمین برای توسعه امکانات گردشگری در اختیار سرمایه گذاران قرارگرفته که نتیجه آن ایجاد حدود ۲هزار و۷۰۰شغل بوده گفت:این درحالی است که اداره کل میراث فرهنگی،صنایع دستی وگردشگری گیلان برای عمل به همه تعهدات خود در این باره به۳۰۰هکتار زمین دیگر نیاز دارد که بامحقق شدن این امر برای ۸هزار و۵۰۰نفر دیگر شغل ایجاد خواهد شد.
حمیدرضا آذرپور ملاحظات ومخالفت های زیست محیطی ومنابع طبیعی و وجود معارضان محلی را ازمهم ترین دلایل مرتفع نشدن مشکل زمین برای توسعه صنعت گردشگری گیلان عنوان کردوگفت:باشناسایی،تعریف کاربری وتوانمندیهای زمینهای گیلان درقالب طـرح آمایش منطقه ای، بخش عمده ای ازمشکلات تامین زمین برای سرمایه گذاری دراستان حل شده وکارهاسرعت بیشتری می گیرد
اما اگرچه گیلان با داشتن۴۰۵هزارهکتار زمین کشاورزی وتولید سالانه حدود ۲میلیون و۸۰۰هزارتن انواع محصولات زراعی وباغی یکی ازمهم ترین قطبهای کشاورزی کشوربوده ودلیل اصلی کمبود زمین برای سرمایه گذاری همواره از سوی مسئولان، ارزش کشاورزی و حاصلخیزی آنها اعلام می شود اما خرده مالکیت، بالابودن هزینه های تولید وحمایتهای کم دولتی، سبب شده بسیاری از زمینهای کشاورزی باوجود حاصلخیز بودن تغییر کاربری یافته وبه ساختمانهای چندطبقه تغییرشکل دهد.
پدیده ای که به عقیده مدیراموراراضی سازمان جهاد کشاورزی گیلان فقط برای فعالیت های بخش کشاورزی، ازجمله دامداری ها، مرغ داریها، پرورش ماهی، صنایع تبدیلی وتکمیلی وگلخانه ها از سوی جهاد کشاورزی مجوز می گیرند و دیگر دستگاه های ذیربط آن چنان که باید، برای جلوگیری از تغییر کاربری ها جدی نیستند.آنطور که برجسته می گوید : اگرچه سازمان جهادکشاورزی گیلان بطورمیانگین سالانه فقط با حدود ۱۲۰ تا ۱۳۰هکتار تغییر کاربری زراعی به مسکونی موافقت می کند اما این رویه ضرب المثل معروف ” قطره قطره جمع گردد وانگهی دریا شود را به ذهن تداعی می کند .کوتاه سخن اینکه :تامین زمین برای افزایش سرمایه گذاری ها و توسعه استان در بخشهای مختلف افزایش تولید ، در آمد و ایجاد اشتغال را در پی دارد ، به نظر می رسد با شناسایی و تعیین کاربری ها وتوانمندیهای اراضی مختلف گیلان و نیز کاهش سخت گیری ها د راین رابطه بتوان تا حدود زیادی از ارتفاع این سدراه توسعه کم کرد.
