آوای رشت؛ هفدهم مرداد /روز خبرنگار/ فرصتی است تا باری دیگر از مشکلات خبرنگاران و موانع و چالش های حوزه اطلاع رسانی بنویسیم.
امروزه فضای مجازی از قبیل تلگرام، واتساپ، اینستاگرام، توییتر، یوتیوب و … با وجود مقاومت های صورت گرفته از محبوبیت زیادی میان مردم برخوردار شده اند و در سایه این اقبال روز به روز بر کارآمدی و گزینه های کارآیی خود می افزایند.
تقریبا تمامی شهروندان امروزه در سایه سار توسعه فضای مجازی و گسترش تجهیزات و دستگاه های هوشمند گوشی تلفن، خود به یک تولید کننده و منتشر کننده محتوا تبدیل شده اند و می توانند به راحتی خوراک و مواد مورد نیاز برای تهیه خبر را در دسترس تولیدکنندگان و مصرف کنندگان این عرصه قرار دهند.
در این میان صرف نظر از شتاب بخشی به عرصه اطلاع رسانی، آسیب ها و تهدیدهای متعددی عرصه خبر را به چالش می کشد که مهمترین آن انتشار اخبار جعلی، شایعه پراکنی، ناتوانی مخاطبان در شناسایی رسانه های اصلی و مادر از رسانه های جعلی و تقلبی، فقدان نظارت و پایش و… است.
علاوه بر اینها دستگاه های متولی و مرتبط باید به صورت مستمر برای افزایش سواد و تقویت اخلاق رسانه‌ای اقدام کرده و توانمندسازی رسانه‌های معتبر از حیث علمی و تخصصی را در دستور کار قرار دهند.
همچنین خبرنگاران و اصحاب رسانه نیز باید ۲۴ ساعته و شبانه روزی خود را برای مقابله با تهدیدات فضای مجازی آماده ساخته و جلوی تاثیرگذاری اخبار جعلی و شایعات را در سطح جامعه بگیرند.
در این راستا پایگاه اطلاع رسانی آوای رشت، با تشکیل میزگردی در این خصوص با بهره گیری از نظرات کارشناسان و پیشکسوتان این عرصه چالش های موجود در این زمینه را در حد بضاعت واکاوی نموده که ماحصل ان را در ذیل میخوانیم؛
*نقش اصولی رسانه ها در ارتقای مدیران/رویکرد نمایندگان مجلس به سمت رسانه داری/تاکید بر اخلاق مداری خبرنگاران
مدیر روابط عمومی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی گیلان در این نشست که پیرامون بررسی چالش های حوزه رسانه برگزار شد درباره جایگاه فعلی رسانه های گیلان در کشور گفت: این استان با دارا بودن ۳۹۰ رسانه در رتبه سوم کشوری قرار دارد.
قاسم مصفا ضمن بیان مشکلات فعلی از جمله معیشتی خبرنگاران و همچنین با تاکید بر نقش مهم و اصولی رسانه ها در ارتقای بسیاری از مسئولان و مقامات، اظهار کرد: باید بررسی شود که چرا خبرنگاران به سمت کسب رسانه مستقل روی آورده اند و آیا لازم است که هر نماینده مجلس دارای رسانه ای مجزا باشد؟
وی در راستای ورود برخی خبرنگارنماها در حوزه رسانه، اعطای مجوز پایگاه و سایت ها را از چالش های موجود در این زمینه دانست و یادآور شد: باید بررسی کرد که آیا مدیران مسئول، پس از کسب مجوز، پیگیری های لازم را پیرامون سواد رسانه ای و خبری خبرنگارانی که به کار گرفته اند، دارند؟
مدیر روابط عمومی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی گیلان بر لزوم پرهیز از انتشار اخبار کذب به دلیل ایجاد بی اعتمادی در عموم تاکید و تصریح کرد: باید به مقوله اخلاق رسانه ای توجه ویژه ای شود.
وی برقراری ارتباط مطلوب اصحاب رسانه با نمایندگان‌مجلس را فرصتی مناسب برای آنان خواند و ادامه داد: این اتفاق اما، نباید موجب برخی سو استفاده ها و کسب مجوزهای زیر میزی شود.
این مسئول همچنین چالش هاو گرانی های مربوط به کاغذ و همچنین سرعت انتشار اخبار درخبرگزاری ها و فضای مجازی را موجب کناره گیری بسیاری از رسانه ها از عرصه خبر خواند و گفت: این عوامل موجب بی انگیزگی مسئولان مطبوعات شده است.
مصفا ادامه داد: باید برای پالایش مواردی همچون خبرنگاران آزموده و ناآزموده به ویژه در امر اعطای مجوز، تدابیری اساسی لحاظ شود.
وی با انتقاد از برخی رفتارهای غیر حرفه ای از سوی برخی از اصحاب رسانه گفت: ادب کلام در دیدار با مسئولان ارشد استان، نوع گفتار، و آداب خبر نویسی هنوز در بسیاری از خبرنگاران وجود ندارد و لازم است که برخی آموزش های لازم به برخی تازه واردها داده شود.
دولت باید به مصرف کنندگان مطبوعات یارانه بپردازد/ نحوه انتشار اخبار در روزنامه های قدیمی خیرالکلام و نسیم شمال بازخوانی شود/اخذ امتیازات عجیب برخی مدیران رسانه ای به واسطه ارتباط با مقامات ارشد و نمایندگان‌مجلس
عضو هیئت مدیره خانه مطبوعات گیلان نیز در بررسی چالش های موجود در حوزه رسانه اظهار کرد: رویه های حمایتی از مصرف کنندگان از دو دهه گذشته تاکنون رویه مطلوبی نبوده است، دولت باید یارانه مطبوعات را به مصرف کننده بدهد نه تولید کننده که بعد نخوانده و نخریده مرجوعی و خمیر شود!
حسین داداشی گفت: باید بررسی شود که امروز و با وضع کنونی اقتصاد، نشریات در سبد سرپرست خانوار چه جایگاهی دارند.
وی با اشاره به نحوه انتشار و تولید اخبار دو روزنامه قدیمی در گیلان با عنوان خیرالکلام و نسیم شمال تاکید کرد: این دو نشریه به دلیل نحوه انتشار اخبار از اقبال خوبی نزد مردم برخوردار بودند به نحوی که در سرلوحه اولین شماره خیرالکلام نوشته بود بهای نشریه پس از ارسال پنج نسخه دریافت می شود، که این روش موجب جاذبه در مردم شده بود.
وی بر لزوم بررسی فزونی نشریات به عنوان تهدید یا فرصت تاکید کرد و همچنین با اشاره به نحوه فعالیت رسانه ها در کشورهای دیگر افزود: بهتراست به سمتی برویم که صدور مجوز برای فعالیت رسانه ها ضروری نباشد و هرکسی که توانایی فعالیت در این عرصه را داشته باشد بتواند با نظارت دستگاه های ذیربط به انتشار اخبار بپردازد.
عضو هیئت مدیره خانه مطبوعات گیلان با بیان اینکه در حال حاضر، نشریات روند حرفه ای را پیش نمی گیرند تاکید کرد: برخی خبرنگاران و مدیران مسئول به دلیل ارتباط با مقامات دولتی، مسئولان ارشد استانی و نمایندگان‌مجلس به امتیازات عجیبی رسیده اند و یا برای دریافت برخی امتیازات، از رسالت خبری دور شده و به فعالیت هایی که در عمل هیچگونه ارتباطی با حوزه رسانه ندارد می پردازند.
داداشی قانون مطبوعات کنونی را از چالش های موجود دانست و گفت: با تدوین چنین قانونی، وزارت ارشاد نیز از چالش های موجود به شمار می آید.
وی با انتقاد از فاصله فراوان با اهداف و آرمان های رسانه ای گفت: آنطور که باید از ظرفیت های رسانه ای استان استفاده نمی شود، فعالیت های خانه مطبوعات در حد مطلوب نیست و با آرمان های پیش بینی شده نیز فاصله فراوانی دارد.
این پیشکسوت عرصه رسانه ای همچنین با اشاره به درآمد های نامطلوب خبرنگاران و اقتصاد کشور افزود: چالش های اقتصادی و معیشتی موجب شده که دیگر هیچ نشریه ای به انتقاد از مسئولان نپردازد.
*تاکید بر اموزش مدیران و خبرنگاران نوپا/لزوم اعمال محدودیت ها برای اعطای مجوز به رسانه های جدید/تاکید بر ورود افراد دلسوز به خانه مطبوعات گیلان
در این نشست همچنین کارشناس حوزه رسانه و استاد روزنامه نگاری نیز با اشاره به نابسامانی های موجود در عرصه رسانه اظهار کرد: برای این مهم در ابتدا مدیران کشور باید دارای اخلاق باشند.
مجید محمد پور با اشاره به نقش پررنگ رسانه ها در اشتغال، هدایت و ارتقای مدیران و نابسامانی های کشور، گفت: ابتدا باید به مسئله آموزش خبرنگاران توجه ویژه ای شود زیرا خبرنگار باید بداند که از هر مقام مسئول چه بخواهد.
وی بر لزوم اعمال محدودیت ها برای اعطای مجوز به رسانه ها تاکید و تصریح کرد: این مهم باید از پایتخت آغاز شود و به استان های دیگر تسری یابد.
مدیرمسئول نشریه “واکنش” گفت: باید متناسب با جمعیت هر شهر، به اعطای مجوز پایگاه خبری پرداخت و قانون ویژه ای تدوین کرد.
محمد پور ادامه داد: باید دلسوزان حرفه رسانه وارد خانه مطبوعات شوند و از ابتدا به صورت کتبی تعهد نمایند که درصورت انجام ندادن اقدامات موثر، استعفای خود را اعلام کنند.
وی گفت: حسادت در مطبوعات گیلان موج می زند و هیچ اقدام حمایتی از جانب هیچکدام نسبت به هم صورت نمی گیرد.
این پیشکسوت حوزه رسانه پیشنهاد کرد که نماینده ای از اصحاب رسانه بر کرسی شورای شهر آینده بنشیند و اقدامات حمایتی از خبرنگاران را به عمل آورد تا اتفاقاتی همچون تخصیص و تقسیم بودجه های میلیاردی میان گروه خاصی از رسانه ها رقم نخورد.
محمدپور با تاکید بر تشکیل انجمنی از اعضای آگاه و خبره در رسانه گیلان در گام نخست، افزود: مسئله آموزش خبرنگاران و جدی گرفتن خانه مطبوعات نیز باید در راس توجه گام های بعدی قرار بگیرد.
وی همچنین پیرامون اعمال دقت در بکار گیری مدیران روابط عمومی ادارات نیز تاکید کرد و بیان داشت: باید در زمینه آموزش های خبرنویسی و برقرای ارتباط با اصحاب رسانه به مدیران روابط عمومی جریان سازی اصولی صورت بگیرد.
این کارشناس گفت: مدیر کل اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی گیلان نیز باید نقش مشورتی و اساسی در بکار گیری مدیران روابط عمومی ادارات داشته باشد.
*نادیده گرفتن انتقادات بزرگان خبر زمینه حضور رسانه های منتقد بیگانه را فراهم کرد/سرعت اعطای مجوز به رسانه ها در زمان انتخابات
همچنین در این نشست مدیر مسئول نشریه “گیلان” نیز اظهار کرد: سالهاست که انتقادهای به جا و کارساز در حوزه مطبوعات از سوی بزرگان خبر در سطح ملی نادیده گرفته شده و این مسئله موجب ایجاد فضای رسانه هایی شده است که با اساس آگاهی و اطلاع رسانی بیگانه هستند.
معصومه نیک کار، گفت:عدم انتقاد پذیری دستگاه های اجرایی در برخی امور و شعارزدگی رایج ، یکی از علل اساسی فضای انتقادی پنهانی را در مطبوعات به وجود آورده است.
وی صدور و اعطای مجوز فعالیت مطبوعاتی از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی را کافی ندانست و گفت: نظارت بر عملکرد فعالیتهای مطبوعاتی کلیه رسانه ها اعم از نشریات مکتوب و پایگاه های خبری از اهمیت ویژه تری برای توسعه اطلاع رسانی و بالابردن سطح آگاهی در جامعه و اعتماد سازی برای مخاطبین برخوردار است.
این کارشناس رسانه روند صدور مجوزها و دریافت سهل و آسان مجوز مطبوعات توسط افراد، وجود برخی خبرنگاران نا آزموده و عدم آگاهی درست از کارکرد مطبوعات را عامل اصلی کناره گیری بسیاری از پیشکسوتان خبری در چند سال اخیر دانسته و گفت: کمرنگ شدن حضور مطبوعات قوی با عملکرد همه جانبه و توسعه گرایانه در عرصه های خبری چالشی بزرگ در راه توسعه کشور است که این مهم باید توسط فرهنگ و ارشاد اسلامی ساماندهی شود.
عضو هیات مدیره سابق خانه مطبوعات گیلان قائل بودن شرایط ویژه اعطای مجوز مطبوعات برای افراد با سواد رسانه ای و آشنا به امور خبری با تحصیلات مرتبط بسان بسیاری از شرایط احراز مسئولیتهای اجتماعی و سیاسی در کشور را از مسئولان مربوط در وزارت ارشاد خواستار شد.
مدیر سابق خبرگزاری ایسنای گیلان همچنین مساله آموزش را مانند مقوله معیشت، حائز اهمیت خواند و افزود: اگر افراد حاضر در رسانه از سواد رسانه ای لازم برخوردار بودند بی شک، چالش های بسیاری اکنون در عرصه خبر وجود نمی داشت.
مدرس مراکز آموزش عالی با اشاره به فعالیت غیر حرفه ای و غیر اخلاقی رسانه های بیگانه و معاند نیز خاطر نشان کرد: فعالیت صحیح رسانه های داخلی با پردازش منصفانه به انتقادات، بیان راهکارهای مناسب و سوژه ندادن به رسانه های بیگانه رسالت بزرگیست که بر دوش رسانه های کشور قرار دارد.
وی عدم آگاهی برخی مدیران روابط عمومی از حوزه رسانه را از چالش های مهم برخی دستگاهها عنوان کرد و بیان داشت: اگر سواد رسانه ای وجود داشته باشد و اگر مدیران روابط عمومی دغدغه مند و رسانه ای انتخاب مدیران ارشد باشد، چرا باید نگران روبرویی با خبرنگار و رسانه و حتی انتقاد بود.
این کارشناس رسانه همچنین با اشاره به سابقه فرهنگ و رسانه در استان گیلان انتخاب مدیر شایسته ای برای روابط عمومی استانداری گیلان را از مطالبات مطبوعات دانست و یادآور شد: باید فردی بر این کرسی بنشیند که هم خبر رابشناسد و هم خبرنگاران را و هم توسعه گیلان را در اولویت قرار دهد.
فعال رسانه و مدیر خبرگزاری موج گیلان نیز در راستای در اختیار قراردادن برخی امکانات رفاهی به خبرنگاران، خواستار تعامل خانه مطبوعات با سازمان هایی همچون بسیج رسانه شد.
معصومه پاداش ستوده، همچنین بر لزوم ایجاد صندوق حمایت از خبرنگاران، کمیته درمان و رفاه، روابط خارجی، تاسیس رشته خبرنگاری و خبر نویسی در دانشگاه و آموزش مدیران تاکید کرد.
میترا حسابی فعال رسانه در این جلسه نیز از نبود حمایت از معیشت خبرنگاران انتقاد کردو گفت: ما از نزدیک شاهد معیشت سخت و دشوار بسیاری از خبرنگاران که بر مدار اصول حرکت می کنند، واقف هستیم.
میترا حسابی اظهار کرد: گاهی وجود مبلغ بسیار اندکی تسهیلات می تواند گره گشای زندگی پرمخاطره یک خبرنگار باشد، این در حالیست که نمایندگان مجلس در تامین اعتبار به خانه مطبوعات مساعدتهای لازم را ندارند.
این خبرنگار با سابقه رسانه های گیلان، خواستار حمایت اداره کل ارشاد اسلامی و خانه مطبوعات در راه اندازی یک صندوق مالی واقعی برای خبرنگاران شد.
دغدغه‌های خبرنگاران در سایه بی‌توجهی مسئولان گم شده است
عضو دیگر هیئت مدیره خانه مطبوعات استان گیلان نیز با بیان اینکه معیشت و امنیت از مهم ترین دغدغه های جامعه رسانه ای استان می باشد، اظهار کرد: حفظ منزلت شغلی و بیمه برای حفظ سلامت و درمان خبرنگاران یکی دیگر از دغدغه‌های خبرنگاران است که در سایه بی‌توجهی بعضی مدیران گم شده است.
میلاد ابراهیمی تصریح کرد: اگر به نقش رسانه به عنوان پل ارتباطی بین جامعه و مدیران اعتقاد داشته باشیم، باید برای استحکام این پل تلاش کرده و مشکلات و معضلات رسانه برطرف شود.
وی اولویت بندی برای حل مشکلات خبرنگاران را ضروری دانست و افزود: مسئولان در زمینه رفع مشکل خبرنگاران نباید وعده های غیر قابل اجرا بدهند، بلکه پس از بررسی همه مواردو رفع آن مشکل، اقدامات خود را رسانه ای کنند
مدیرمسئول پایگاه اطلاع رسانی “آوای رشت” با اشاره به ورود افراد بی تجربه به عرصه مطبوعاتی اظهار کرد: در حال حاضر شرایط به گونه ای است که بعضا افرادی که دانش کافی در عرصه رسانه ندارند، به حرفه خبرنگاری روی آورده‌اند، بدون اینکه یک دوره آموزشی گذرانده باشند و یا کتابی در این حوزه خوانده باشند .
