خودمراقبتی راهکار پیشگیری نه تنها دیابت، بلکه سایر بیماری‌هاست این اصطلاح یعنی اینکه هر فرد با استفاده از آگاهی، دانش، مهارت و توانش از سلامت خود مراقبت کند این اقدام مهم و با اهمیت نخستین گام برای برخورداری از یک زندگی سالم و باکیفیت به شمار می‌رود.
خودمراقبتی رعایت بهداشت فردی، تحرک بدنی، تغذیه سالم، خواب کافی، پی‌گیری درمان‌های پزشکی و مصرف صحیح داروها را شامل می‌شود، پیاده‌روی در هفته ۳ تا ۴ بار، نوشیدن آب کافی در روز، استفاده نکردن از غذاهای فست فود، اندازه گیری قند خون، فشار و انجام آزمایشات مربوط به کلسترول نمونه‌هایی از خودمراقبتی است؛ مراقبت از خود در پیشگیری از بیماری‌ها نقش کلیدی دارد.
دیابت نوعی بیماری متابولیک (سوخت و ساز موادغذایی) مزمن است، این بیماری از آنجا آغاز می‌شود که هورمونی به نام انسولین عملکرد خود را از دست می‌دهد، این هورمون توسط غده پانکراس یا همان لوزالمعده ترشح می‌شود و وظیفه اصلی آن هدایت گلوکز به سمت سلول‌های بدن است؛ زمانی که انسولین در انجام وظیفه خود ناتوان است، گلوکز به جای ورود به سلول، در خون انباشته می‌شود و به این ترتیب سطح آن در بدن بالا می‌رود.
افزایش تشنگی و خشکی دهان، ادرار مکرر، خستگی، تاری دید، کاهش وزن بی‌دلیل، بی‌حسی یا سوزن سوزن شدن در دست‌ها یا پاها، زخم‌ها یا بریدگی‌هایی که به کندی بهبود می‌یابند و عفونت‌های ادراری از جمله علائم بیماری دیابت است.
حذف شکر و کربوهیدرات‌های تصفیه از رژیم غذایی، ورزش منظم و تحرک بدنی، نوشیدن آب به عنوان نوشیدنی اولیه، از دست دادن وزن در صورت داشتن اضافه وزن یا چاقی، مصرف رژیم غذایی با فیبر بالا، کاهش مصرف غذاهای فرآوری و ترک سیگار از راهکارهای پیشگیری از دیابت است.
پیشگیری از دیابت در طب سنتی شامل روش‌ها و توصیه‌هایی است که به بهبود سلامت عمومی و تنظیم قند خون کمک می‌کنند؛ مصرف غذاهای طبیعی و مغذی مانند میوه‌ها، سبزیجات، غلات کامل و حبوبات، کاهش مصرف قندها و غذاهای فرآوری‌شده، استفاده از گیاهان دارویی مانند دارچین، زردچوبه، زنجبیل و برگ گلابی و ورزش و تحرک جسمی در این خصوص اهمیت بسزایی دارد.
ورزش و فعالیت بدنی یکی از رفتارهای خودمراقبتی در دیابت است که نقش بسیار موثری در پیشگیری از بیماری و کنترل قند خون دارد، بنابراین توصیه می‌شود همه افراد دیابتی در برنامه روزانه خود به ورزش منظم و افزایش فعالیت بدنی توجه داشته باشند.
پیشگیری از دیابت نیازمند تغییر در سبک زندگی
پیشگیری از دیابت نیازمند تغییر در سبک زندگی و توجه به عوامل تغذیه‌ای است؛ رژیم غذایی سالم، فعالیت بدنی منظم و مدیریت وزن می‌تواند به طور موثری خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ را کاهش دهند، همچنین، نظارت بر قند خون و آگاهی از سابقه خانوادگی دیابت اهمیت دارد در صورت داشتن علائم هشداردهنده یا وجود عوامل خطر، مراجعه به پزشک ضروری است تا ارزیابی‌های لازم انجام شود و در صورت نیاز، برنامه‌های پیشگیری و درمان مناسب تنظیم شود.
« ۱۷ تا ۲۳ آبان» هفته ملی دیابت نام گرفته‌است؛ «دیابت در مراحل مختلف زندگی»، «دیابت و آموزش»، «دیابت و رسانه»، «دیابت و سیاستگذاری موثر»، «دیابت و تغذیه»، «دیابت و محیط کار» و «دیابت و فعالیت بدنی» روز شمار این هفته است.
معاونت وزارت بهداشت با تاکید بر اهمیت توجه به دیابت به عنوان یک بیماری مزمن اثرگذار بر سلامت فرد و جامعه، پیام‌های کلیدی این هفته را به شرح زیر اعلام کرد: دیابت تمام مراحل زندگی از جمله کودکی، سال‌های باروری، سن کار و بهره‌وری و سالمندی افراد را تحت تاثیر قرار می‌دهد و پیشگیری، مدیریت و ارتقای کیفیت زندگی با دیابت، در کل دوره زندگی دارد.
اندازه‌گیری قند خون ناشنا کار سختی نیست
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی گیلان با بیان اینکه خودمراقبتی نخستین گام برای حفظ سلامت است و افراد جامعه باید در قبال سلامت خود احساس مسئولیت کنند گفت: اندازه گیری قندخون ناشتا، فشار خون و کلسترول کار پیجیده و سخت نیست.
دکتر سیدمهدی سلیمانی ضیابری روز سه‌شنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار کرد: بر اساس آخرین آمار در سه ماه نخست امسال ۱۳۹ هزار و ۷۷۴ بیمار دیابتی در سامانه سیب دانشگاه علوم پزشکی گیلان ثبت شده‌است.
وی با بیان اینکه دیابت، فشار خون، چربی خون بالا، چاقی و مصرف دخانیات از عوامل موثر در بروز بیماری‌های قلبی و عروقی است اضافه کرد: درصد قابل‌توجهی از افراد مبتلا به فشارخون و دیابت از بیماری خود اطلاع ندارند و این موضوع می‌تواند منجر به عوارض جبران‌ناپذیری همچون نابینایی، نارسایی کلیوی و سکته مغزی شود.
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی گیلان با ابزار نگرانی از افزایش بیماری‌های غیرواگیر در استان بیان کرد: دیابت شایع ترین علت کوری، نارسایی کلیوی و دیالیزی شدن است از اینرو شناسایی زودهنگام، آموزش و پی‌گیری مستمر بیماران در کنترل بیماری‌های غیرواگیر از جمله دیابت اهمیت بسزایی دارد.
وی اظهار کرد: یک بیمار دیالیزی ماهانه حدود ۶۰۰ میلیون ریال برای نظام سلامت هزینه دارد در حالیکه با تشخیص به‌موقع بیماری‌های زمینه‌ای همچون دیابت و فشارخون، می‌توان از تحمیل این هزینه‌ها و رنج انسانی پیشگیری کرد.
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی گیلان، آموزش عمومی و پیشگیری را کلید اصلی مقابله با بیماری‌های غیرواگیر دانست و اضافه کرد: اگر افراد جامعه نسبت به تغذیه سالم، فعالیت بدنی منظم و پرهیز از مصرف دخانیات و الکل آگاه باشد، می‌توان از بروز بسیاری از بیماری‌های مزمن جلوگیری کرد.
«۱۷ تا ۲۳ آبان» هفته ملی دیابت نام گرفته‌است؛ خودمراقبتی راهکار پیشگیری نه تنها دیابت، بلکه سایر بیماری‌هاست.
/ایرنا
