رئیس پژوهشکده تاریخ، ادبیات و فرهنگ دفاع مقدس پژوهشگاه علوم و معارف دفاع مقدس ستاد کل نیروهای مسلح گفت: طراحی دانشنامه پویای دفاع مقدس در قالب ویکی‌پدیا آغاز شده است.
گذشته‌نگاری رشته‌ای دارای دامنه بسیار در حوزه‌های علمی، دانشگاهی و مراکز پژوهشی است و نگاه‌های جدیدی درباره این موضوع وجود دارد، خداوند در قرآن کریم به سیر بشر در گذشته تأکید داشته و در ۱۴ آیه قرآن به این موضوع در عبرت‌آموزی از گذشته اشاره شده است.
تمام امت‌ها و افراد برای معرفی خود تلاش می‌کنند به گذشته برگشته و موفقیت‌هایی پیدا کنند و آن موفقیت‌ها را در تابلویی برای مخاطبان در راستای اهدافی که دارند به تصویر بکشند.
اگر عمیق‌تر دقت کنیم ما محصول گذشته خود هستیم و حیات انسان به دو بخشی که محقق شده و بخشی که باید تحقق پیدا کند، تقسیم می‌شود بنابراین وضعیت حال نداریم زیرا حال وضعیتی است که بین گذشته و آینده اتفاق افتاده و لحظه‌ای که واقع شد به گذشته می‌پیوندد و این فرد و جامعه است که تبدیل به گذشته خوب و بد می‌شود.
گذشته میراث ماست و این میراث سرمایه، داشته و دارایی محسوب می‌شود بنابراین دارایی گذشته را باید بشناسیم و احصا، مرمت و حفاظت کرده و از آن بهره‌برداری کنیم تا بتوانیم به آینده گام بگذاریم.
گذشته افراد، ملت‌ها و امت‌ها حاوی موارد تلخ و شیرین و مرکب از موفقیت و شکست است اما تمام این موارد حتی بخش‌های تلخ و ناگوار سرمایه محسوب می‌شود زیرا برای هر کدام از گذشته‌های تلخ هزینه‌ای پرداخت شده و این تجربه تبدیل به تجربه گران‌بها شده است.
در دفاع مقدس اتفاق‌های تلخ و شیرین بسیاری داشتیم و اکنون آن را به عنوان یک سرمایه می‌دانیم و اگر ناکامی‌هایی داشتیم ترمیم آن می‌تواند ما را در مواجه شدن با حوادث آینده بیمه کرده و از تکرار ناکامی‌ها جلوگیری کند ضمن اینکه موفقیت‌های آن را می‌توانیم در آینده به‌کار گیریم.
*تدوین دائرهالمعارف دفاع مقدس در ستاد کل نیروهای مسلح
رئیس پژوهشکده تاریخ، ادبیات و فرهنگ دفاع مقدس پژوهشگاه علوم و معارف دفاع مقدس ستاد کل نیروهای مسلح با اشاره به اینکه ضرورت تدوین دائرهالمعارف دفاع مقدس در سال ۷۲ مطرح شد اظهار کرد: موضوع «فرهنگ‌واره دفاع مقدس» در ستاد کل نیروهای مسلح پیگیری شد و یک جلد از این فرهنگ‌واره منتشر شده است.
سردار علی باباخانی به برپایی نمایشگاه دفاع مقدس در آبان ماه سال ۷۸ اشاره کرد و افزود: مقام معظم رهبری از آن نمایشگاه بازدید فرمودند و بر تدوین دائرهالمعارف دفاع مقدس صحه گذاشتند.
وی با بیان اینکه رهنمود مقام معظم رهبری در قالب تدبیر به ثبت رسید و به ستاد کل نیروهای مسلح ابلاغ شده است، تصریح کرد: سال ۸۹ دائرهالمعارف دفاع مقدس از وضعیت ابتدایی خود عبور کرد و دارای گروه‌های علمی، ساختار تشکیلاتی و مجموعه‌ای از محققان شد.
مسئول اجرای دانشنامه‌های استانی دفاع مقدس، از تعریف بیش از ۳ هزار «مدخل» برای تدوین دانشنامه دفاع مقدس خبر داد و بیان کرد: هر کدام از «مدخل‌ها» به نام یک شهید و عملیات دفاع مقدس نامگذاری شده است.
باباخانی به آگاهی مناسب به مفهوم و «مدخل‌های» دانشنامه دفاع مقدس تا سال ۸۹ اشاره کرد و گفت: از نظر ساختاری و محتوایی بازنگری در دانشنامه دفاع مقدس آغاز شده و ساختار جدید از سال ۹۰ به طور مستقیم در این حوزه فعالیت می‌کند.
وی با اشاره به تجدیدنظر در گروه‌های دانشنامه دفاع مقدس، خاطر نشان کرد: فضا را برای نقد باز گذاشتیم و ۹۰ درصد از دائرهالمعارف نخست را بازنگری کرده و تا حدی به وضعیت قابل قبول دانشنامه دفاع مقدس و تدوین «مدخل‌نامه»، شیوه‌نامه و مقاله‌ها رسیدیم.
رئیس پژوهشکده تاریخ، ادبیات و فرهنگ دفاع مقدس پژوهشگاه علوم و معارف دفاع مقدس ستاد کل نیروهای مسلح به تلاش برای خارج کردن دائرهالمعارف دفاع مقدس از حالت سنتی اشاره کرد و یادآور شد: دورنمایی برای دانشنامه دفاع مقدس ترسیم کردیم و این امر در بازنگری در ساختار و محتوا تأثیر بسیاری داشته است.
*تدوین دانشنامه دفاع مقدس در ۲ حوزه ملی و استانی
باباخانی با بیان اینکه دانشنامه دفاع مقدس را در بعد جغرافیایی در دو حوزه ملی و استانی تعریف کردیم، اظهار کرد: در گذشته پیش‌بینی دائرهالمعارف ملی را داشتیم اما وقتی به «مدخل‌ها» مراجعه کردیم مشاهده شد استان‌ها ظرفیت بسیار بالایی در مطالب و مفاهیم دفاع مقدس دارند و امکان گنجاندن آن در دانشنامه ملی وجود ندارد و اگر بخواهیم این امر را انجام دهیم ممکن است حجم دانشنامه ملی به ۱۲۰ جلد برسد و برای ما امکانپذیر نیست.
وی به رزم، تلاش و ایثارگری استان‌ها در دفاع مقدس اشاره کرد و افزود: ایثارگری‌های مذکور متأثر از آحاد مردم و رزمندگان بود و جزء هویت استان‌ها محسوب می‌شود و به این نتیجه رسیدیم هر کدام از استان‌ها باید دانشنامه استانی دفاع مقدس داشته باشند.
مسئول اجرای دانشنامه‌های استانی دفاع مقدس با بیان اینکه بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس استان‌ها از تدوین دانشنامه استانی استقبال بسیار خوبی کردند، تصریح کرد: تدوین دانشنامه‌های استانی با استفاده از معیارهای دانشنامه ملی دفاع مقدس پیش‌بینی شده است.
باباخانی از برگزاری سه کارگاه توجیهی تدوین دانشنامه استانی در کشور خبر داد و بیان کرد: توجیه تشکیل ساختار و تدوین «مدخل‌نامه» دانشنامه دفاع مقدس انجام شده ضمن اینکه کارگاه‌های آموزشی برای تهیه مقاله‌ها امسال برگزار می‌شود.
وی به سابقه گیلان در تدوین بخش‌های مختلف دفاع مقدس اشاره کرد و گفت: تدوین دانشنامه دفاع مقدس در گیلان آغاز خوبی داشته و پیش‌بینی می‌شود زودتر از موعد در برنامه ششم توسعه کشور تحقق پیدا کند.
رئیس پژوهشکده تاریخ، ادبیات و فرهنگ دفاع مقدس پژوهشگاه علوم و معارف دفاع مقدس ستاد کل نیروهای مسلح با اشاره به اینکه قرار بود در گذشته دانشنامه دفاع مقدس را به صورت سنتی و در جلدهای کاغذی داشته باشیم، اظهار کرد: در نگاه جدید دانشنامه دفاع مقدس در شکلی متفاوت منتشر می‌شود.
*انتشار کتاب الکترونیکی دانشنامه دفاع مقدس
باباخانی از انتشار کتاب الکترونیکی دانشنامه دفاع مقدس خبر داد و یادآور شد: پایگاه اطلاعاتی دانشنامه دفاع مقدس در سطح ملی طراحی شده و هر کدام از استان‌ها بخش مربوط به خود را دارند.
وی با بیان اینکه طراحی دانشنامه پویای دفاع مقدس در قالب ویکی‌پدیا آغاز شده است، تصریح کرد: در دانشنامه مذکور به مخاطبان اجازه داده می‌شود مطالب را ویرایش کرده و مطالب جدیدی به آن اضافه کنند بنابراین فضای گفتمانی بین تمام مخاطبان داخل و خارج از کشور در حوزه دفاع مقدس ایجاد می‌شود.
مسئول اجرای دانشنامه‌های استانی دفاع مقدس بیان کرد: موضوع مذکور می‌تواند در گسترش تجربه دفاع مقدس در لایه‌های مختلف جامعه به‌ویژه دانشجویان کمک کند.
باباخانی با اشاره به اینکه دانشنامه پویای دفاع مقدس بخشی از محدود و منحصر بودن به نیروهای ارزشی و حزب‌اللهی را می‌شکند، بیان کرد: دانشنامه مذکور می‌تواند کمک مؤثری در مأموریتی که در توسعه و ترویج ارزش‌ها بین تمام مخاطبان داریم، داشته باشد./فارس
