آوای رشت: شنیده‌ها حاکی از آن است به تازگی یک کارخانه تولید مواد شیمیایی در منطقه آزاد انزلی مجوز فعالیت گرفته که این موضوع بر اساس قانون مغایر اصول زیست‌محیطی است.
طبق معیارهای محیط‌زیست هیچ کارخانه تولید مواد شیمیایی یا کارخانه‌های تولید رنگ، به جز در منطقه لوشان و رودبار و آن هم با رعایت مسائل محیط‌زیستی نباید در گیلان احداث شود، اما شرکت سکو کاسپین در منطقه آزاد در شهرک صنعتی، قطعه شماره ۲، کارخانه تولید رنگ احداث کرده است. کارخانه‌ای که سال گذشته مجوز گرفت و به گفته مسئولان منطقه آزاد، واحدی برای تولید مواد شیمیایی و بهداشتی است.
مسئولیت صدور مجوزها
برای روشن شدن این موضوع که مسئولیت صدور مجوز برای فعالیت این نوع کارخانه‌ها برعهده چه نهادی است، ابتدا سراغ سازمان صنعت، معدن و تجارت گیلان رفتیم. رئیس روابط‌عمومی این سازمان در مورد این کارخانه می‌گوید: هر کارخانه یا واحد صنعتی که در منطقه آزاد فعالیت می‌کند تحت نظارت و کنترل این منطقه است و هیچ ربطی به سازمان صنعت و معدن ندارد. در واقع طبق قانون منطقه آزاد، تمام وظایف سازمان‌های دیگر در این منطقه به خود منطقه آزاد منتقل شده است، بنابراین در صدور مجوز به این کارخانه‌ها سازمان صنعت، معدن و تجارت هیچ نقشی نداشته است، بلکه مسئول مجوزها خود سازمان منطقه آزاد انزلی است.
بنا به گفته مهندس «مهدی علی‌نژاد» اگر احداث کارخانه یا صنایع شیمیایی در اختیار ما باشد، سازمان حتماً طبق قانون مربوط به مسائل زیست‌محیطی مجوز صادر می‌کند، یعنی قبل از اینکه فعالیت کند ابتدا استعلامات لازم از محیط‌زیست می‌گیرد و سپس تحت نظارت شدید، مجوز فعالیت صادر می‌کند؛ بنابراین کل مباحث مربوط به مناطق آزاد و شهرک حسن رود به سازمان منطقه آزاد انزلی تفویض شده است و ما هیچ کنترلی روی شهرک‌های صنعتی این منطقه نداریم.
کسی حق تخریب محیط‌زیست را ندارد
این بار ماجرا را از سازمان محیط‌زیست گیلان پیگیری کردیم تا ببینیم آیا این منطقه می‌تواند بدون موازین زیست‌محیطی مجوز فعالیت کارخانه‌ها، مواد شیمیایی و رنگ‌سازی را صادر کند؟
مدیر روابط‌عمومی سازمان محیط‌زیست گیلان در خصوص فعالیت منطقه آزاد به همشهری می‌گوید: در برخی از فعالیت‌ها سازمان محیط‌زیست با منطقه آزاد مشکلاتی دارد. اگرچه فعالیت‌ها بیشتر بر اساس همکاری بین ۲ سازمان است ولی مواردی پیش آمده که از نظر سازمان محیط‌زیست خلاف مقررات زیست‌محیطی بوده است. درست است که منطقه آزاد، کاملاً آزاد است و تمام فعالیت‌ها تحت نظارت خود سازمان صورت می‌گیرد ولی هرجا که تخریبی یا فعالیتی مغایر با موازین زیست‌محیطی ببینیم تذکر خواهیم داد و اقدامات لازم را جهت جلوگیری از آسیب‌های زیست‌محیطی انجام می‌دهیم.
«محمدعلی عربانی» می‌افزاید: در مورد این کارخانه‌ها سازمان محیط‌زیست اطلاعات جامعی ندارد ولی اگر فعالیت آنها مغایر مسائل زیست‌محیطی باشد حتماً سازمان محیط‌زیست با تمام همکاری‌ها و دوستی‌هایی که با منطقه آزاد انزلی دارد وارد میدان می‌شود تا از ضرر و زیان به محیط‌زیست جلوگیری کند. مدیر روابط‌عمومی سازمان محیط‌زیست اعتقاد دارد: درست است که منطقه آزاد به مجوز از سوی سازمان محیط‌زیست احتیاج ندارد، ولی هر جا تخریب زیست‌محیطی صورت گیرد وظیفه سازمان محیط‌زیست است که پیگیر ماجرا شود. هر کارخانه یا واحد صنعتی که بخواهد فعالیت کند باید قوانین زیست‌محیطی را رعایت کند. این‌طور نیست که چون سازمان نقشی در صدور مجوز ارزیابی زیست‌محیطی در منطقه آزاد ندارد، جلوی آسیب‌های احتمالی به محیط‌زیست را نگیرد.
در پایان عربانی می‌گوید: ما نمی‌گوییم که مجوز را باید از ما بگیرند ولی حق هم ندارند که محیط‌زیست را تخریب کنند.
مجوز داریم، اسنادش هم موجود است
در این میان منطقه آزاد انزلی از صدور مجوز برای فعالیت کارخانه‌های تولید مواد شیمیایی دفاع می‌کند و اعتقاد دارد این اقدام مغایر با قانون نیست.
درباره فعالیت چندکارخانه تولیدات شیمیایی خصوصاً کارخانه‌های تولید رنگ مو و لوازم شوینده «امین افقی» رئیس روابط‌عمومی سازمان منطقه آزاد انزلی به همشهری می‌گوید: کارخانه تولید لوازم شوینده مورد اشاره شما در دورانی که این منطقه، منطقه ویژه بود ساخته شده بود. توجه داشته باشید که قبل‌تر از آزاد شدن منطقه ویژه انزلی این کارخانه فعالیت می‌کرد.
استانداردهای زیست‌محیطی را هم دارد و اسنادش موجود است. درباره کارخانه‌های دیگر هم باید بگویم که تا یک سال و نیم پیش هیچ مجوزی صادر نشده بود و بعد از آن هم زمین فقط برای احداث صنایع غیرآلاینده و پاک واگذار شده و مجوزها صادر شده است.
وی بیان می‌کند: تأکید می‌کنم که مجموعه مدیریتی سازمان منطقه آزاد خود را به شدت به موازین محیط‌زیستی مقید می‌داند و از قضا بسیار سر مسائل محیط‌زیستی حساسیت وجود دارد. در ضمن منطقه آزاد قبل از اجرای هر طرحی، خود را موظف به گرفتن ارزیابی‌های زیست‌محیطی از مراجع علمی می‌داند و این کار را می‌کند و اگر طرحی، یا کارخانه‌ای موازین زیست‌محیطی را نداشته باشد به هیچ‌وجه اجازه فعالیت ندارد.
منبع: همشهری؛ تکین کاسپور
