“دکتر سید ولی الله موسوی “
معمولا تغییر دولت ها با جابجایی قدرت همراه است اما کیفیت این اتفاق در همه کشورها یکسان نیست. در برخی از کشورها بدنبال تغییر رئیس دولت، مدیران ستادی و مدیران اصلی و کلیدی حکومت مرکزی و مناطق عوض می شوند تا سیاست ها و راهبردهای جدید که در جریان مبارزات انتخاباتی بیان گردیده و مورد تأیید شهروندان نیز واقع شده است، بدون مزاحمت و سنگ اندازی مدیران سابق به مورد اجراء درآید. اما در کشورهای جهان سوم با تغییر دولت ها، کارگزاران کشور از صدر تا ذیل دستخوش تغییر می شوند و با جایگزینی افراد جدید، اداره امور جامعه در ریل تازه ای قرار می گیرد و این رویکرد محدود به جناح و گروه خاصی نیست و معمولا در همه دولت ها دیده می شود. حال چنانچه افراد جدید از تجربه و کارآمدی کافی (بویژه در مسئولیت های خاص) برخوردار نباشند، مدت زیادی لازم است تا مدیران تازه نفس (اما بی تجربه) سوار بر کار شوند وقطار حوزه فعالیت خود را که از سرعت افتاده، مجدداً بکار بیندازند. این نوع از تغییرات، بویژه در جهان سوم (که فاقد تشکل های حزبی و جریان های مدنی کارآمد است) بدلیل فقدان نیروهای کارآزموده و منضبط حزبی، واجد زمینه های آسیب پذیری و موجب توقف قطار پیشرفت و تحرک اجتماعی است. از طرف دیگر ناگفته پیداست که تغییر در مدیریت ها، فرآیندها و فعالیت ها، ضرورت دیروز و هر روز ماست و می تواند خون تازه ای را در شریان های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جامعه به جریان بیندازد و شتاب و حرکت قطار پیشرفت را مضاعف سازد. زیرا بویژه در کشور ما که عمر مسئولیت دولت ها معمولا تا هشت سال (یکسره) دوام می یابد، به نظر می رسد (با توجه به محدودیت های زیاد و امکانات و منابع ناکافی) بتدریج انرژی کارگزاران برای نوآوری ها و خلاقیت ته می کشدو در پایان دوره فرصت هشت ساله، نا و نوائی برای تلاش و تکاپو (همانند اوایل خدمت) وجود ندارد، در نتیجه گریز و گزیری جز تغییر ایشان وجود ندارد.
با این حال برغم آنکه تغییر را همواره امر مبارکی می دانیم اما انتظار تغییر در خط پایان دوره مسئولیت مدیران و کارگزاران دولت، با آسیب هائی همراه است. چنانکه برخی از کارگزاران دولت قبلی که جایگزینی خود را قریب الوقوع می دانند، هیچ انگیزه ای برای ادامه کار ندارند . لاجرم در نتیجه انتظار زیارت جانشین خود می مانند تا با تشکیل جلسات تودیع و معارفه، سکان اداره امور سازمان متبوع خود را به دیگری بسپارند، برخی دیگر از این گروه نیز که در اندیشه حفظ میز و موقعیت قبلی هستند، در همنوائی و همرنگی با سیاست ها و مناسبات دولت جدید هیچ تردیدی به خود راه نمی دهند و با تظاهر به همگامی با دولت تازه، برای ماندن و حفظ وضع موجود تلاش می کنند.
با روی کار آمدن دولت تدبیر و امید تکلیف مدیریت ستادی اکثریت وزارتخانه ها مشخص شده و متعاقب آن بسیاری از تغییرات ضروری در سطوح مختلف مدیریت بسیاری از وزارتخانه ها شکل گرفته اما موارد دیگری نیز از تغییرات ضروری وجود دارد که تعلل در مورد آنها مایه خسارت اجتماعی است زیرا برخی از مدیران که نسبت به احتمال تغییر خود آگاهند، انگیزه ای برای فعالیت ندارند و دست و دل شان به کار نمی رود. به همین دلیل اداراتی که مدیران آنها در انتظار جابجائی خود هستند، نیمه تعطیل مانده اند و لذا ضروری است هر چه زودتر در مورد آنها تعیین تکلیف شود تا امور اساسی جامعه بیش از این معطل نماند. در همین راستا تغییرات زیادی در مدیریت ادارات و سازمان های استان گیلان صورت گرفته که امید می رود مایه حرکت و پویائی دستگاه های اجرائی باشد.
چنانکه می دانیم سیاست دولت گذشته بر اساس حس بی اعتمادی نسبت به افراد و گروه های متخصص و با تجربه، جوانان کم تجربه را (بویژه از میان نظامیان) در رأس سطوح مختلف امور اجرائی کشور( از جمله استان گیلان) قرار داد و با این کار موجب تضعیف نظام مدیریت در درون سازمان های نظامی و انتظامی از یکسو و کاهش کارآئی دستگاه های اجرائی از سوی دیگر شد. زیرا مدیران جدید برای افزایش تجربه و کارآمدی خود در دستگاه های اجرائی به فرصت زیادی نیاز داشتند. اینک با تغییر دولت به نظر می رسد که باید به مدیریت نظامیان در رأس امور اجرائی و اداری کشور خاتمه داده شود و با باز گردانیدن نیروهای نظامی و انتظامی به محل اصلی خدمت آنها، زمینه افزایش بهره وری و کارآمدی دستگاه های مربوطه و رضایتمندی بیشتر شهروندان فراهم شود. شهادت مظلومانه چهارده نفر از مأموران مرزی که هفته گذشته در مقابله با اشرار جان خود را تقدیم امنیت مرزهای جغرافیائی نظام جمهوری اسلامی کرده اند، گویای آن است که حوزه امنیت اجتماعی و مرزهای جغرافیائی به وجود نیروهای انتظامی و نظامی نیاز بیشتری دارد و برای جلوگیری از تکرار اینگونه اتفاقات باید بیش از پیش مورد توجه قرار گیرد.
همانگونه که مسئولین شماره یک وزارتخانه ها عموما از میان شخصیت های کارآمد و مطمئن برگزیده شده و امید موفقیت برنامه های دولت را افزایش داده اند، مردم گیلان انتظار دارند مدیران استانی نیز از میان شخصیت های برجسته و پرتوان استان انتخاب شوند تا بی درنگ چرخ های دستگاه های اجرائی را در مسیر اهداف و منویات و تدابیر دولت به حرکت درآورند. مدیران عالی استان باید بدانند که در شرایط نامطلوب فعلی ، فرصت آزمایش و خطا برای آنها وجود ندارد . در نتیجه واگذاری مسئولیت های مهم استان به اطرافیان و دوستان گرمابه و گلستان قابل توجیه نیست. استان مظلوم گیلان که چهره مظلومیت آن در پشت پرده سرسبزی آن پنهان است به مدیران شایسته و خلاق نیاز دارد تا مزیت های اقتصادی این سرزمین را به سرمایه و ثروت تبدیل کنند زیرا وضعیت اجتماعی – اقتصادی فعلی استان به هیچ وجه قانع کننده نیست.
اگرچه برای برخی از تغییرات ضروری در مدیریت سازمان های مختلف اجرائی استان دیر شده است اما عزل و نصب های محفلی نیز نمی تواند توجیه داشته باشد . با توجه به شایعاتی که در مورد فعالیت باندهای منطقه ای و عزل و نصب های محفلی به گوش می رسد ، به استاندار محترم توجه می دهیم که از دغل دوستان برحذر باشند و کاری نکنند که شایعه نفوذ باندهای محلی در عزل و نصب ها تعبیر شود. مدیران دولت روحانی باید توجه کنند ، امیدی که بواسطه شعارهای ایشان در مردم بوجود آمده نباید با عملکرد غلط حامیان ایشان به یأس بدل شود . لذا هر اقدامی که موجب تشکیک و تردید در تدابیر دولت شود خطائی بزرگ و نابخشودنی است.
عضو هیات علمی دانشگاه گیلان
سایت خبری تحلیلی آوای رشت، استاندار گیلان،محمد علی نجفی، نمایندگان گیلان، عطالله حکیمی، ایرج ندیمی،صفرنعیمی رز، محمد مهدی رهبری املشی،محمدحسین قربانی ،حسن تامینی،جبارکوچکی نژاد،مهردادلاهوتی،ناصرعاشوری،حمیدرضاخصوصی،حسن خسته بند،غلامعلی جعفرزاده ایمن آبادی،محمود شکری
